‘Er gebeurt veel, maar we zijn er nog lang niet’, zegt Sevilay Luiken-Dalli, bestuurder van IMEAN Care in de publicatie ‘Thuiskomst. Wonen, zorg en welzijn voor ouderen met een migratieachtergrond.’ Dat geeft precies de huidige stand van zaken rond wonen, zorg en welzijn voor ouderen met een migratieachtergrond weer. De vraag van ouderen met een migratieachtergrond sluit onvoldoende aan op het aanbod. Langzamerhand nemen meer initiatiefnemers het heft in eigen handen, zoals Sevilay. Zij heeft in Almelo een eigen voorziening opgezet. Zij is niet de enige. Er zijn de afgelopen jaren nieuwe hoopgevende initiatieven ontstaan. Ook vanuit de verschillende ‘migrantengemeenschappen’. Soms waren het de ouderen zelf die initiatieven hebben genomen, maar in toenemende mate laten ook de kinderen en de kleinkinderen van zich horen. Hun inzet draagt eraan bij dat Nederland stukje bij beetje meer cultuursensitief wordt. Wat de samenstellers van de publicatie betreft mag het allemaal wat meer en sneller. ‘In dat opzicht kan ‘ons veld’ echt nog wat leren van reclamebureaus en marketingafdelingen die al veel eerder het belang en de noodzaak inzagen van meer ‘diversiteit’ in diverse uitingsvormen. Maar we tellen onze zegeningen!’, aldus de auteurs.
Onzichtbare groep
In 2019 was één op de zeven van de niet-westerse migranten 55 jaar of ouder, in 2035 zal dat bijna een kwart zijn, aldus het Sociaal Cultureel Planbureau. Daarmee zal het aantal 55- plussers met een niet-westerse achtergrond binnen twintig jaar meer dan verdubbelen van circa 333.000 in 2019 tot ruim 693.000 in 2035. En dit betekent dat twintig jaar daarna dit een substantiële groep ouderen in Nederland zal zijn.
Ouderen met een migratieachtergrond hebben gemiddeld meer te maken met een laag inkomen, laaggeletterdheid, beperkte digitale vaardigheden, grotere gezondheidsrisico’s en meer risico op isolement. Zij bevinden zich nog altijd in een achterstandspositie. Zij maken minder gebruik van voorzieningen en doen minder mee aan preventie activiteiten. Dat blijkt uit onderzoek van onder andere landelijk expertisecentrum Pharos naar gezondheidsverschillen. De groep oudere migranten is divers. Van voormalige gastarbeiders en arbeidsmigranten tot vluchtelingen, van laag- tot hoogopgeleiden. Het is een onzichtbare groep. Fatoş Ipek-Demir, trainer, projectleider en mantelzorger vertelt in de publicatie: ‘Ik gebruik vaak een Turks gezegde: als een baby niet huilt, krijgt hij geen speentje.’ Haar vader, voor wie ze al jaren zorgt, staat niet op het Malieveld en is geen lid van de ouderenbonden. Net als veel andere ouderen hoor je hem niet. Dat is een van de redenen waarom zorg voor oudere migranten een ondergeschoven kindje is. ‘De kracht van diversiteit zit in de gemeenschappen’, zegt Marilyn Haimé, lid van de Raad van Ouderen en lid van het Comité van Aanbeveling van het NOOM (Netwerk van Organisaties van Oudere Migranten). ‘De kracht en veerkracht is er. De ouderen hebben hier een leven opgebouwd en hun kinderen in den vreemde grootgebracht. Ze hebben een stap gezet die niet makkelijk was. Dat geeft aan hoe veerkrachtig ze zijn.’ Dit blijkt ook uit de portetten die verspreid in de publicatie te lezen zijn,
Niet soepel
De publicatie is bedoeld om te inspireren, te agenderen, handvatten te bieden en kennis te bundelen. Met interviews, portretten, columns, inzichten uit onderzoek en uit de praktijk biedt de publicatie een divers en kleurrijk geheel. ‘We willen met deze publicatie eraan bijdragen dat de succesvolle projecten worden gekoesterd en eindelijk in plaats van het predicaat ‘project’ onderdeel gaan uitmaken van de bestaande processen. Dat er nu initiatieven worden ondernomen door de kinderen en de kleinkinderen van de mensen die ooit de durf hadden om naar Nederland te gaan, geven aan dat veranderingen mogelijk zijn. Dat is hoopvol en bemoedigend. De invloed van de eerste generatie ouderen met een migratieachtergrond op de Nederlandse samenleving van vandaag en straks is onomkeerbaar en blijvend’, aldus de auteurs. De meeste ouderen hebben het gevoel dat ze in Nederland zijn thuisgekomen. Maar de oude dag verloopt voor veel ouderen nog niet altijd even soepel.
Informatie over de publicatie
De publicatie is samengesteld door Aziza Aachiche, Wendela Gronthoud, Freddy May en Yvonne Witter. De publicatie is gelanceerd tijdens het webinar diversiteit op 11 februari 2021. Het is een uitgave van platform ZorgSaamWonen, vormgegeven door De Bladenkamer. Je kunt de publicatie downloaden of een fysiek exemplaar bestellen.